เหตุการณ์ในครั้งนั้น ได้รับการขนานนามว่า “วันมหาวิปโยค” เหตุการณ์ดังกล่าว มี นักเรียน นิสิต นักศึกษา และประชาชนทั้งในกรุงเทพและต่างจังหวัดนับแสนคนได้เดินขบวนเรียกร้องรัฐธรรมนูญ ต่อสู้เรียกร้องประชาธิปไตยและคัดค้านอำนาจเผด็จการของรัฐบาล คณาธิปไตย ถนอม-ประภาส-ณรงค์ โดยมีการเคลื่อนไหวขับไล่กลุ่มเผด็จการทรราชออกจากอำนาจที่ยึดครองมาหลายสมัย ให้ปลดปล่อยนิสิต นักศึกษา อาจารย์และนักการเมือง 13 คน ที่ถูกจับกุมฐานเรียกร้องรัฐธรรมนูญ แต่กลับถูกรัฐบาลตั้งข้อหากระทำผิดกฎหมาย ทำลายความมั่นคงของรัฐ เป็นกบฏภายในราชอาณาจักรและมีการกระทำอันเป็นคอมมิวนิสต์ ทางรัฐบาลได้ออกปราบปรามผู้ชุมนุมในวันที่ 14 ตุลาคม 2516 ฝ่ายรัฐบาลใช้กำลังเข้าปราบปราม โดยทหารและตำรวจได้ใช้อาวุธ รถถัง เฮลิคอปเตอร์ และแก๊สน้ำตา ยิงใส่ผู้ชุมนุม มีผู้เสียชีวิตเป็นจำนวนมาก ทำให้เหตุการณ์ลุกลามใหญ่โต เกิดการนองเลือดในวันที่ 14 ตุลาคม 2516 มีผู้คนบาดเจ็บล้มตายจำนวนมาก มีการเผาทำลายอาคารสถานที่และยานพาหนะของทางราชการ แต่ด้วยพระบารมีของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงแก้ปัญหา เหตุการณ์จึงสงบ โดยจอมพลถนอม กิตติขจรและจอมพลประภาส จารุเสถียร ลาออกจากตำแหน่งและเดินทางออกนอกประเทศ
ภายหลังเหตุการณ์นี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์ได้เสด็จเยี่ยมผู้ได้รับบาดเจ็บตามโรงพยาบาลต่าง ๆ และสำหรับผู้เสียชีวิต ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้มีการพระราชทานเพลิงศพผู้เสียชีวิตที่ทิศเหนือของท้องสนามหลวง และอัฐินำไปลอยอังคารด้วยเครื่องบินของกองทัพอากาศที่ปากแม่น้ำเจ้าพระยา อ่าวไทย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯให้นายสัญญา ธรรมศักดิ์ องคมนตรีในเวลานั้น ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเพื่อฟื้นฟูระเบียบของบ้านเมือง ประสานสามัคคีให้บ้านเมืองกลับคืนสู่ภาวะปกติโดยเร็ว และร่างรัฐธรรมนูญที่เหมาะสมขึ้นใช้ในการปกครองประเทศ และประกาศใช้รัฐธรรมนูญในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2517
อ่านเรื่อง วันประชาธิปไตย ทั้งหมด ได้ที่ todayth.com
